روزنامه نگاری غیر حرفه ای

در تارنمای خبری تابناک امروز خبری به نقل از ایرنا منتشر شد. تیتر خبر «روایت بعیدی نژاد از آثار نویسنده برنده نوبل ادبیات» است. هر چند از جنبه تیتر نویسی برای خبرگزاری این تیتر اشتباه که به آن اشاره نمی کنم اما در لید و متن خبر یک جمله خبری به صورت پشت سر هم چهار بار تکرار شده است.

خانم سوتلانا آلکسویچ برنده جایزه ادبیات نوبل گرچه نویسنده چندان مشهوری در عالم ادبیات نبوده، اما ترکیب نوع نوشتار روزنامه نگاری و واقعه انگاری با بیان احساسات عمیق انسانی سبک خاصی را در آثار او بوجود آورده است.

پیش از این در پست دیگری با نام: بی سلیقگی ژورنالیستی یه نمونه بسیار غیر حرفه ای خبری که باشگاه خبرنگاران جوان نشر و تابناک نیز آن را بازنشر داده بود اشاره کردم. (لینک)

شوربختانه روزنامه نگاری دستخوش دگرگونی هایی در جهت منفی به پیش می رود. تغییر ذائقه مخاطب به مطالب بی ارزش، کپی برداری های ناشیانه و غیر اخلاقی، استفاده نکردن رسانه از نیروهای کارآمد و حرفه ای، رعایت نکردن اخلاق روزنامه نگاری و رفتارهای مغرورانه از سوی بسیاری از رسانه ها (نه در ایران؛ بلکه در تمامی جهان. آن هم به لطف شبکه های مجازی) ما را به فکر می اندازد که آیا باید شاهد بحران ارتباطات در دهه های آینده باشیم؟

رسانه ای که هنگام گاف گرفتن؛ «گاف» می دهد

تارنمای تابناک که علاقمند است از رسانه های دیگر «گاف» بگیرد تا نشانی باشد از حرفه ای بودن و نکته سنجی رسانه ای این رسانه مجازی؛ امروز در خبری، گاف روزنامه دنیای اقتصاد را منتشر کرد (لینک خبر) خبری که تاکنون 11953 بازدید کننده داشته.

در این خبر نوشته شده است: روزنامه «دنیای اقتصاد» امروز در تیتر روی عکس صفحه اول خود در یک روتیتر غیرحرفه‌ای، نام یک مبارز انقلابی ایرلندی را با نام یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا «ترکیب» کرد. 

نویسنده مطلب که از تحلیل گفتمان آن پی برده می شود که خود را روزنامه نگاری حرفه ای معرفی می کند و اقدام روزنامه را غیرحرفه ای خود در نوشته خویش گاف بزرگتری داده است. در روزنامه دنیای اقتصاد اشتباه در زیر تیتر (یا همان Deck) رخ داده است. اما نویسنده تابناک زیر تیتر را روتیتر (Kicker) دانسته و معرفی کرده و نشان از این دارد که نویسنده مطلب یا از واژه روتیتر و زیرتیتر آگاهی نداشته و یا گاف داده است.
آگاهی نداشتن از واژگان و اصطلاحات روزنامه نگاری برای نویسنده ای که گاف رسانه ای رسانه های دیگر را می گیرد پذیرفته نیست و گاف دادن در روزنامه نگاری جزء اتفاق های دنیای روزنامه نگاری است که میزان اثر آن شدت آن را تعیین می کند.
پسندیده است که پیش از بررسی تیتر و انواع آن و عناصر تکمیل کننده تیتر از آنها آگاه باشیم.

بی سلیقگی ژورنالیستی

به نظر شخصی ام مدتهاست روزنامه نگاری در ایران دستخوش تغییرات در حوزه های مختلف شده است. از مدیر مسئول بی تجربه و بی دانش علم ارتباطات و روزنامه نگاری تا انتخاب سردبیر رفیق مدیر مسئول و کارمندانی رسانه ای که خود را روزنامه نگار می دانند و حتی اخلاق رسانه ای و تغییر ذائقه مخاطب که برای هر کدامش هزاران سطر می توان نوشت.

امروز در مطالعه اخبار روز به متنی رسیدم که از دیدگاه یک روزنامه نگار تنها یک متن خام خبری است و از این نوع اخبار هم زیاد دیده می شود. خبری با یک تیتر و یک لید و دو پاراگراف خبری که هم لید و متن خبر هربار به تکرار لید پرداخته است و مخاطب یک متن را در سه پاراگراف می خواند.